بار دیگر بانگ سهمناکی در عالم میپیچد و حیات مجدد انسان ها آغاز می شود با این صدا همه مردگان دوباره زنده می شوند و در پیشگاه خداوند حاضر می گردند. در این هنگام انسان های گناهکار به دنبال راه فراری می گردند؛ دل های آنان سخت هراسان و چشم هایشان از ترس به زیر افکنده است.
در آن روز با تابیدن نور حقیقت از جانب خداوند پرده ها کنار می رود و اسرار و حقایق عالم آشکار می شود و واقعیت همه چیز از جمله اعمال و رفتار و نیات انسان ها و نیز حوادث تلخ و شیرینی که در زمین اتفاق افتاده است، آشکار می شود.
با آماده شدن صحنهٔ قیامت رسیدگی به اعمال آغاز می شود و اعمال افکار و نیت های انسان ها در ترازوی عدل پروردگار سنجیده می شود و اگر عملی حتی به اندازه ذره ای ناچیز باشد به حساب آن نیز رسیدگی خواهد شد. اعمال پیامبران و امامان معیار و میزان سنجش اعمال قرار می گیرد؛ زیرا اعمال آنان عین آن چیزی است که خدا به آن دستور داده است؛ از این رو هر چه عمل انسان ها به راه و روش آنان نزدیک تر باشد ارزش افزون تری خواهد داشت.
نامه عمل نیکوکاران را به دست راست و نامه عمل بدکاران را به دست چپ آنها دهند. نامه عمل انسان با نامه های ثبت شده در دنیا تفاوتی اساسی دارد. نامه های این، دنیا صرفاً گزارشی از عمل است که به صورت کلمات و نوشته درآمده است؛ اما نامهٔ عمل انسان به گونه ای است که خود عمل و حقیقت آن را در بر دارد از این رو تمام اعمال انسان در قیامت حاضر می شوند و انسان عین اعمال خود را می بیند کارهای خوب با صورت های بسیار زیبا و لذت بخش تجسم می یابند و کارهای بد با صورت های بسیار زشت و وحشت زا و آزار دهنده مجسم می شوند با دیدن نامه اعمال، برخی بدکاران به انکار اعمال ناشایست خود روی می اورند تا جایی که برای نجات خود از مهلکه به دروغ سوگند می خورند که چنین اعمالی انجام نداده اند در این هنگام خداوند شاهدان و گواهانی را حاضر می کند که با وجود آنها دیگر انکار کردن میسر نیست.
بر اساس آیات و روایات در این روز شاهدان و گواهانی بر اعمال و رفتار انسان ها در پیشگاه خداوند شهادت می برخی از این شاهدان عبارت اند از:
1- پیامبران و امامان
ایشان همان گونه که در دنیا ناظر و شاهد بر اعمال انسان ها بوده اند در روز قیامت نیز شاهدان دادگاه عدل الهی اند و چون ظاهر و باطن اعمال انسان ها را در دنیا دیده اند و از هر خطایی مصون و محفوظ اند، بهترین گواهان قیامت اند رسول خدا (ص) نیز شاهد و ناظر بر همه پیامبران و امت هاست.
2- فرشتگان
الهی فرشتگان در طول زندگی انسانها همواره مراقب آنها بودهاند و تمامی اعمال آنها را ثبت و ضبط کرده اند.
وَ إِنَّ عَلَیْکُمْ لَحَافِظِینَ کراماً کاتبین یَعْلَمُونَ ما تَفْعَلُونَ
بی گمان برای شما نگهبانانی هستند نویسندگانی گرانقدر می دانند آنچه را که انجام می دهید.
3- اعضای بدن انسان
برخی آیات و روایات از شهادت اعضای بدن انسان یاد می کنند بدکاران در روز قیامت سوگند دروغ می خورند تا شاید خود را از مهلکه نجات دهند در این حال خداوند بر دهان آنها خاموشی میزند و اعضا و جوارح آنها به اذن خداوند شروع به سخن گفتن می کنند و علیه صاحب خود شهادت می دهند.